Puchar 6 Narodów - historia i fakty14.03.2015
Tweet
Puchar 6 Narodów, sięgający swoimi korzeniami do 1882 roku, jest najstarszym turniejem rugby na świecie. W początkowej fazie uczestniczyły w nim 4 kraje będące składową Wielkiej Brytanii (Anglia, Walia, Szkocja i Irlandia). Francja dołączyła do rozgrywek w 1910 roku, a Włochy w 2000 roku. Puchar 6 Narodów jest rozgrywany co roku, w ciągu 7 tygodni na przestrzeni lutego, marca i czasami kwietnia, przez reprezentacje rugby Francji, Anglii, Walii, Szkocji, Irlandii i Włoch. Każda drużyna rozgrywa pięć meczy w sezonie, gdzie stosując system zamienny raz gra u siebie, a raz na wyjeździe (np. w 2003 roku Anglicy gościli Francuzów, a 2004 Francuzi Anglików). Zwycięzcą zostaje drużyna, która uzyska najwięcej punktów w całej rozgrywce, gdzie 2 punkty zdobywa się za wygraną, a 1 za remis. Jeśli 2 lub więcej drużyn ma na koniec tą sama liczbę punktów, zwycięzcą zostaje drużyna z największą liczbą punktów meczowych.
W przypadku, gdy w ten sposób nadal nie można wyłonić zwycięzcy, wygrywa drużyna, która zdobyła najwięcej przyłożeń. Jeśli nadal jest remis, mistrzostwo jest dzielone pomiędzy najlepsze drużyny. Zespół, który wygra wszystkie mecze, zostaje ogłoszony zdobywcą „Grand Slam” (Wielkiego Szlema). Kolejnym tytułem, o który toczy się rozgrywka, jest „Triple Crown” (Potrójna Korona), przyznawana, gdy jedna z drużyn założycielskich (Anglia, Szkocja, Walia, Irlandia) pokona pozostałe.
Kiedy w 1882 roku reprezentacja Anglii wyruszyła do Walii, żeby w Swansea pokonać Walijczyków, zdobywając dwa podwyższenia i cztery przyłożenia do zera, chyba nikt nie zdawał sobie sprawy z ważności tego wydarzenia dla rozwoju rugby. W początkowym okresie rozgrywki znane były jako International Championship, z udziałem Anglii, Szkocji, Walii oraz Irlandii i różniły się znacznie pod względem organizacyjnym od dzisiejszego turnieju. Nie było systemu punktowego, a drużyny podlegały prostej ocenie pod kontem zwycięstwa lub porażki. W latach 1885, 1887 i 1889 mistrzostwa nie zostały ukończone, ze względu na dyskusje i kontrowersje dotyczące rozgrywek.
W początkowej fazie rozgrywek Anglia i Szkocja zwyciężały najczęściej, a w 1893 roku Walia pierwszy raz zdobyła mistrzostwo, zaskakując przeciwników nowym ustawieniem zawodników na boisku. Sukces Walijczyków doprowadził do przyjęcia nowego ustawienia przez pozostałe drużyny i stał się normą na poziomie międzynarodowym i klubowym.
Do roku 1900 wszystkie kraje założycielskie odnotowały rosnące zainteresowanie rugby. W latach 1900 - 1913 Walia pozostała niezwyciężona na swoim terenie i zdobyła 6 mistrzowskich tytułów.
W 1910 odbyło się otwarcie stadionu Twickenham, w czasie którego Anglia pokonała Walię i zapoczątkowała złotą erę angielskiego rugby. Jednocześnie w tym samym roku do rozgrywek przystąpiła Francja, która w ciągu pierwszych 4 lat odnotowała tylko jedno zwycięstwo, jednopunktową wygraną ze Szkocją w 1911 roku. Wybuch wojny w 1914 roku przerwał rozgrywki, które zostały zawieszone aż do 1920 roku. Kolejne lata okresu międzywojennego stały pod znakiem dominacji Anglii, która zdobyła 9 tytułów mistrzowskich, w tym pięć tytułów „Grand Slam”. Szkocja swój pierwszy tytuł „Gran Slam” zdobyła w 1925 roku, a w 1926 jako pierwsza z drużyn założycielskich pokonała Anglików na Twickenham.
W 1931 roku Francja został wykluczona z rozgrywek, ze względu na problemy administracyjne oraz odkrycie, że część zawodników jest opłacana na poziomie klubowym. Powrót Francji w latach 1939/40 zbiegł się z wybuchem drugiej wojny światowej i spowodował zawieszenie turnieju do 1947 roku. Początkowa faza okresu powojennego stanęła pod znakiem dominacji Irlandii, która zwyciężyła trzykrotnie, zdobywając również w 1948 i 1949 roku potrójną koronę.
Francja tytuł mistrzowski zdobywała w latach 1954, 1955 oraz 1959, mając w swoim składzie takich zawodników jak Lucien Mias, Pierre Lacaze i Francois Moncla. W latach 1959 - 1962 Francuzi zdobyli cztery tytuły mistrzowskie z rzędu, a w 1968 roku zdobyli pierwszego „Grand Slama”. W roku 1972 turniej nie został zakończony, gdyż Szkocja i Walia odmówiły gry w Dublinie ze względu na problemy polityczne.
Lata 70 zostały zapamiętane jako złota era walijskiego rugby. Walia zakończyła dekadę zdobywając trzy razy „Grand Slama” oraz raz „Triple Crown”. W latach 80 Francja zwyciężała trzykrotnie, w tym dwukrotnie zdobyła „Grand Slama”. W 1984 roku Szkocja zdobyła „Grand Slama” pierwszy raz od 59 lat, a Irlandia zwyciężyła w roku następnym. Lata 90 stały pod znakiem dominacji Francji i Anglii, co sprowadziło falę krytyki i spowodowało przyłączenie do rozgrywek w 2000 roku reprezentacji Włoch.
Wraz z rozszerzeniem liczby zespołów zmieniła się nazwa rozgrywki z Turnieju 5 Narodów na Turniej 6 Narodów. Włosi w swoim pierwszym meczu pokonali Szkotów, a kolejne wygrane odnotowali dopiero w 2007 roku pokonując Szkocję i Walię. W tym samym czasie, w latach 2002, 2004,2006 i 2007 triumfowali Francuzi, z przerwą w roku 2003 kiedy wygrali Anglicy, którzy zdobyli w tym samym roku również Puchar Świata. W 2009 po wielu latach „Grand Slam” zostaje zdobyty przez reprezentację Irlandii, a w kolejnych latach zwycięstwa w rozgrywkach odnoszą Francuzi, Anglicy, a w latach 2012-13 Walijczycy. W 2014 roku zwycięzcą turnieju została reprezentacja Irlandii.
W związku z nadchodzącym Pucharem Świata, który zostanie rozegrany we wrześniu na stadionach Anglii i Walii, gdzie w rozgrywkach grupowych spotka się Walia i Anglia (grupa A) oraz Francja, Irlandia i Włochy (grupa D), obecnie rozgrywany turniej można też potraktować jako wstęp do walki o najwyższe rugbowe trofeum.
Opracował Rafał Muszakowski
Starsi Panowie na zdjęciu: Michael O’Flanagan, Paddy Reid, Jack Kyle, Karl Mullen, Jim McCarthy, Bertie O’Hanlon i Jimmy Nelson wywalczyli w 1948 roku Wielki Szlem dla Irlandii.
